Đánh giá Fujifilm GFX100RF: X100 “Trưởng Thành” hay Medium Format Thu Nhỏ?

Ngày 20 tháng 3 năm 2025, Fujifilm đã khiến cộng đồng nhiếp ảnh xôn xao khi công bố Fujifilm GFX100RF – một chiếc máy ảnh mang dáng dấp của dòng X100 huyền thoại nhưng được trang bị cảm biến medium format 102 megapixel khổng lồ từ dòng GFX. Với ống kính cố định 35mm f/4 (tương đương 28mm trên full-frame), đây là nỗ lực táo bạo của Fujifilm nhằm kết hợp tính di động của một chiếc compact với sức mạnh hình ảnh vượt trội của hệ thống chuyên nghiệp. Sau nhiều ngày sử dụng thực tế, GFX100RF hiện lên như một sản phẩm đầy tham vọng: vừa quyến rũ, vừa gây tranh cãi, nhưng chắc chắn không thể bỏ qua. Vậy nó là gì? Một món đồ chơi cao cấp, một X100 “cơ bắp” hơn, hay công cụ thực thụ dành cho các nhiếp ảnh gia nghiêm túc? Hãy cùng khám phá.

Thiết kế và cảm giác cầm nắm: Gọn nhẹ nhưng không hoàn toàn hoàn hảo

Ngay từ cái nhìn đầu tiên, GFX100RF gợi nhớ đến sự thanh lịch cổ điển của dòng X100. Với trọng lượng chỉ 735 gram (bao gồm pin và thẻ nhớ), đây là chiếc máy ảnh nhẹ nhất trong gia đình GFX – một kỳ tích đáng nể khi xét đến cảm biến lớn hơn 68% so với full-frame (43,8 x 32,9mm). Thân máy được chế tạo từ nhôm nguyên khối, từ tấm trên cùng đến các vòng xoay điều khiển, mang lại cảm giác cứng cáp và cao cấp. Tuy nhiên, lớp bọc “da” bên ngoài lại gây thất vọng nhẹ: thay vì chất liệu cao cấp như trên GFX100S II hay X100VI, nó trông giống nhựa tổng hợp hơn, làm giảm đi phần nào ấn tượng sang trọng.

Các chi tiết bố trí nút bấm và vòng xoay vẫn đậm chất Fujifilm. Bên phải là vòng tốc độ màn trập với các mức từ 1 giây đến 1/4000 giây (đồng bộ flash tối đa 1/4000 nhờ leaf shutter), cùng chế độ “A” tự động. Bên trái là vòng bù sáng (EV) từ -5 đến +5, tích hợp nút khóa tiện lợi. Một điểm nhấn thú vị là vòng tỷ lệ khung hình (aspect ratio ring) – lần đầu tiên xuất hiện trên máy ảnh số Fujifilm – cho phép chuyển đổi nhanh giữa các định dạng như 3:2, 1:1, 65:24, hay 17:6, gợi nhắc đến các máy phim huyền thoại như Fujifilm T-X1 hay Hasselblad X-Pan. Đây không chỉ là tính năng thực dụng mà còn mang lại cảm giác sáng tạo đầy hứng khởi.

GFX100RF được trang bị hai khe thẻ nhớ UHS-II SD, một bước tiến lớn so với khe UHS-I đơn trên X100VI, rất hữu ích khi xử lý các tệp RAW 16-bit dung lượng hàng trăm MB. Pin W-235, quen thuộc từ các mẫu GFX khác, cho phép chụp khoảng 820 tấm theo chuẩn CIPA – một con số ấn tượng với một máy ảnh không có ổn định hình ảnh trong thân máy (IBIS). Ống kính cố định 35mm f/4 được thiết kế gọn gàng, với vòng khẩu độ có gờ khía dễ xoay và vòng lấy nét mượt mà, dù không có tùy chọn khóa cứng ở chế độ “A” như trên X100VI.

Tuy nhiên, thiết kế cũng có những điểm trừ. Việc thiếu IBIS buộc người dùng phải phụ thuộc vào tripod hoặc kỹ năng cầm tay vững vàng, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu. Ngoài ra, dù Fujifilm quảng cáo máy có khả năng chống chịu thời tiết khi gắn adapter và filter, lớp bọc ngoài kém cao cấp khiến người ta đặt câu hỏi về độ bền lâu dài khi sử dụng ngoài thực địa.

Hiệu suất hình ảnh: Cảm biến 102MP và ống kính f/4

Trái tim của GFX100RF là cảm biến CMOS II HS 102 megapixel, kích thước 43,8 x 32,9mm, tương tự GFX100S II. Đây là một trong những cảm biến mạnh mẽ nhất trên thị trường, với ISO cơ bản 80, dải động 14 stop và khả năng tái tạo chi tiết đáng kinh ngạc. Khi chụp ở định dạng RAW 16-bit, mỗi tệp ảnh có thể lên đến 200MB, cho phép chỉnh sửa hậu kỳ sâu rộng mà không làm mất chất lượng. Fujifilm tiếp tục mang đến 20 chế độ mô phỏng phim (Film Simulation), từ Provia trung tính, Velvia rực rỡ, đến Acros đen trắng tinh tế – tất cả đều được tối ưu hóa cho cảm biến lớn, mang lại màu sắc và độ tương phản đặc trưng.

Ống kính 35mm f/4 là thiết kế hoàn toàn mới, gồm 10 thấu kính trong 8 nhóm, với hai thấu kính phi cầu và lớp phủ Nano GI để giảm quang sai và flare. Độ sắc nét của ống kính rất ấn tượng, ngay cả ở rìa khung hình – một điều không dễ đạt được với cảm biến medium format. Khi chụp ở f/4, ảnh vẫn giữ được độ chi tiết cao, dù hiệu ứng bokeh không quá nổi bật do khẩu độ tối đa hạn chế. So với Leica Q3 (28mm f/1.7) hay X100VI (23mm f/2), GFX100RF thua kém về khả năng xóa phông mượt mà, nhưng cảm biến lớn hơn giúp tạo độ sâu trường ảnh tự nhiên hơn trong một số trường hợp.

Một tính năng độc đáo là “digital teleconverter”, tận dụng độ phân giải cao của cảm biến để cung cấp các mức crop: 45mm (62MP), 63mm (tương đương 50mm full-frame, 31MP), và 80mm (tương đương 63mm full-frame, 20MP). Không giống crop thông thường, các mức này vẫn giữ chất lượng hình ảnh tốt nhờ mật độ điểm ảnh dày đặc, mang lại sự linh hoạt hiếm có cho một máy ảnh ống kính cố định. Tuy nhiên, ở mức crop cao nhất (80mm), chất lượng bắt đầu giảm nhẹ, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu.

Trải nghiệm thực tế: Điểm mạnh và những giới hạn

GFX100RF được trang bị kính ngắm điện tử (EVF) OLED 5,76 triệu điểm ảnh, độ phóng đại 0,84x, tần số quét 120fps – một trong những EVF tốt nhất hiện nay. Hình ảnh trong kính ngắm sắc nét, sáng rõ, rất hữu ích khi kiểm tra chi tiết ở độ phân giải cao. Màn hình LCD 3,2 inch phía sau hỗ trợ cảm ứng, với các chế độ xem linh hoạt khi crop ảnh: che đen vùng ngoài, hiển thị đường viền, hoặc làm mờ khu vực không sử dụng. Đây là công cụ trực quan tuyệt vời cho các nhiếp ảnh gia muốn thử nghiệm tỷ lệ khung hình sáng tạo.

Hệ thống lấy nét tự động (AF) được cải thiện đáng kể so với các mẫu GFX trước đây, nhờ thuật toán dự đoán và khả năng nhận diện khuôn mặt/mắt từ dòng X. Máy cũng hỗ trợ phát hiện động vật, xe cộ và máy bay, dù tốc độ AF không thể sánh bằng các máy full-frame chuyên dụng như Sony A1 hay Canon R5. Trong điều kiện ánh sáng tốt, AF hoạt động mượt mà, nhưng ở môi trường tối, việc thiếu IBIS và khẩu độ f/4 khiến việc lấy nét trở nên chậm chạp hơn, đôi khi phải chuyển sang lấy nét tay.

Việc thiếu IBIS là một điểm trừ lớn, đặc biệt với mức giá gần 5.000 USD. Fujifilm lập luận rằng điều này giúp giảm trọng lượng và kích thước, đồng thời leaf shutter trong ống kính (tốc độ tối đa 1/4000 giây) giảm rung động đáng kể. Thử nghiệm thực tế cho thấy người dùng có thể chụp tay ở tốc độ 1/40 giây mà ảnh vẫn nét, nhưng trong điều kiện thiếu sáng hoặc khi cần tốc độ cao hơn, tripod gần như là bắt buộc. So với GFX100S II (có IBIS), GFX100RF rõ ràng thua kém về tính linh hoạt.

Ống kính f/4 cũng là một hạn chế đáng kể. Dù nhỏ gọn và sắc nét, nó không thể cạnh tranh với các đối thủ như Leica Q3 về khả năng chụp thiếu sáng hay tạo hiệu ứng bokeh ấn tượng. Tiêu cự 35mm (28mm full-frame) phù hợp cho phong cảnh và chụp phố, nhưng đôi khi cảm giác hơi rộng, thiếu sự linh hoạt mà một ống kính 50mm hoặc zoom có thể mang lại. Ngoài ra, trong khi Fujifilm khẳng định máy có thể chống chịu thời tiết với adapter và filter, việc không có IBIS và khẩu độ lớn khiến nó kém hiệu quả trong các tình huống chụp nhanh như street photography hay ảnh động vật hoang dã.

GFX100RF so với đối thủ: Độc đáo nhưng không phải vô địch

So với X100VI (2.500 USD), GFX100RF vượt trội về chất lượng hình ảnh nhờ cảm biến medium format, nhưng thua về tính di động và tốc độ. Leica Q3 (6.000 USD) với ống kính f/1.7 nhanh hơn và thiết kế tinh tế hơn là lựa chọn tốt hơn cho nhiếp ảnh thiếu sáng, dù cảm biến full-frame 60MP của nó không thể sánh bằng độ chi tiết của GFX100RF. Trong khi đó, GFX100S II (7.500 USD) với IBIS và khả năng thay ống kính vẫn là vua trong dòng medium format của Fujifilm, nhưng kích thước lớn hơn khiến nó kém hấp dẫn với những ai muốn sự gọn nhẹ.

Đối tượng sử dụng và giá trị thực tế

Với giá 4.899 USD (dự kiến phát hành tháng 4/2025), GFX100RF không phải là chiếc máy ảnh dành cho số đông. Nó nhắm đến các nhiếp ảnh gia phong cảnh, kiến trúc hoặc studio, những người cần chất lượng hình ảnh đỉnh cao trong một thân máy nhỏ gọn. Độ phân giải 102MP, dải động rộng và các chế độ Film Simulation khiến nó lý tưởng để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật khổ lớn hoặc chỉnh sửa chuyên sâu. Tuy nhiên, nếu bạn cần tốc độ, khả năng chụp thiếu sáng tốt hơn, hay độ sâu trường ảnh ấn tượng, các máy full-frame như Leica Q3 hay thậm chí X100VI sẽ là lựa chọn hợp lý hơn với mức giá thấp hơn.

Kết luận: Một bước đi táo bạo của Fujifilm

Fujifilm GFX100RF là minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng của hãng: một chiếc máy ảnh kết hợp giữa tính di động của X100 và sức mạnh của medium format. Nó không hoàn hảo – thiếu IBIS, khẩu độ f/4 hạn chế, và lớp bọc ngoài chưa thực sự cao cấp là những điểm trừ rõ ràng. Nhưng bù lại, chất lượng hình ảnh xuất sắc, thiết kế thanh lịch, và các tính năng như digital teleconverter hay vòng tỷ lệ khung hình mang đến trải nghiệm độc đáo khó tìm thấy ở bất kỳ đâu. Đây không chỉ là một X100 “trưởng thành”, mà là lời tuyên ngôn của Fujifilm rằng medium format có thể gần gũi hơn bao giờ hết. Nếu bạn sẵn sàng bỏ qua những nhược điểm và đầu tư vào một công cụ đặc biệt, GFX100RF sẽ là người bạn đồng hành đầy cảm hứng trên hành trình nhiếp ảnh của bạn.